Pal achter Israël!

Melkbussen vol
Duizenden sympathisanten verzamelen zich 6 juni 1967 op de Grote Markt in Groningen voor een inzamelingsactie voor Israël. Organisator en studentenleider Jacques Wallage: “Er stonden melkbussen waar flink geld in werd gestopt en we hadden rabbijn Soetendorp die met een gecharterd vliegtuigje van de ene manifestatie naar de andere vloog die dag.”

In het hele land worden rond die zes dagen in juni dat de oorlog plaatsvindt dergelijke bijeenkomsten georganiseerd. “Eigenlijk is die massale steun voor Israël nooit meer zo groot geweest als toen.”

De Zesdaagse Oorlog, waarin het kleine Israël oppermachtig blijkt in de strijd met drie Arabische legers duurt maar kort, maar is een speerpunt in de geschiedenis van Israël gebleken met gevolgen die tot op de dag van vandaag sterk voelbaar zijn.

Het is ook het begin van een andere publieke opinie over het land. Met de verviervoudiging van haar grondgebied kan Israël nu ook gezien worden als bezettingsmacht. En hoe vergaat het de Palestijnen eigenlijk na deze verpletterende overwinning?

Gewraakte documentaire
Nederland staat nog pal achter het land, deelt nog mee in de overwinningsroes, als documentairemaker Leo Kool namens de VPRO besluit de Arabische kant van het verhaal op te tekenen. “Ik stond toen niet pal achter Israël nee, maar ik was geen activist. Ik vond het belangrijk dat we ook de andere kant van het verhaal konden zien.”

Kool laat Egyptenaren en Palestijnen aan het woord en filmt in de vluchtelingenkampen waar inmiddels zo’n twee miljoen mensen hopen op terugkeer naar hun huizen. De aflevering van ‘Speciale Berichtgeving’ slaat op 16 oktober 1967 in als een bom.

Bij de VPRO regent het klachten, kranten plaatsen vernietigende recensies en de reeks ingezonden brieven is lang. Leo Kool: “Ik was me er wel van bewust dat deze reportage kritisch was, anders was dan de publieke opinie. Ik had wel reacties verwacht, maar niet zoveel.”

Knieval VPRO
Opmerkelijk genoeg besluit de omroep om de handen van de documentaire af te trekken en zendtijd in te ruimen voor een ziedende reactie van Henri van Praag van de Anne Frankstichting op de in zijn ogen zeer eenzijdige uitzending. “Van begin tot einde wordt getracht Israël als agressor, schuldig aan het conflict met Ariabieren en als expansieve mogendheid en indringer te doodverven.”

“De reacties op de VPRO-documentaire van Leo Kool bevestigen, dat bij een belangrijk deel van ons volk de pro-Israël sentimenten nog steeds zo sterk zijn, dat zij geen ruimte laten voor enig begrip voor de opvatting der Arabische staten.” Zo constateert De Tijd daags na de uitzending.

Kool zelf moet op tv ook nog verklaren ‘waarom hij bij het maken van de documentaire te weinig rekening hield met ‘de gevoelens in Nederland ten opzichte van Israël.”  Deze sentimenten zijn intussen aanzienlijk minder aanwezig bij het Nederlandse volk. Oordeelt u zelf hoe de boodschap van Leo Kool in 1967 heden ten dage op u over komt.